Аннотация
Петроглифы расположены в сомоне Ногооннуур аймака Баян-Ульгий, в месте, которое получило название Хар магнай и располагается в 50 км к западу от центра сомона и в 18 км от деревни Цагааннуур. Здесь найдены изображения диких баранов, коз, лошадей, быков, волков, лис, тигров и барсов, оленей. Также зафиксированы тамгообразные знаки, всадники, охотники, воины в грибовидных шапках, сражающиеся охотники, памятники тибетского и рунического письма и несколько интересных и необычных сцен. Для нанесения петроглифов были использованы два основных метода, таких как штриховка острым инструментом и контурная выбивка. Петроглифы относятся к широкому периоду времени: от бронзового века до раннего железа, а также к гуннской, тюркской эпохе и тибетской культуре.
Библиографические ссылки
- Батболд Н. Хyннyгийн хадны зураг. Археологийн судлал. Боть XXXI, Дэвтэр 2. Улаанбаатар, 2011, т. 26-39.
- Батболд Н. Монголын хадны зургийн судалгаа (Говийн бyсийн хэрэглэгдэхyyнээр). Тyyхийн ухааны докторын зэрэг горилсон зохиол. Улаанбаатар, 2011.
- Баттулга Ц. Хар магнайн эртний тyрэг бичээс. Археологийн судлал. Боть XIX. Улаанбаатар, 1999, т. 91-93.
- oмирбек Б., Золбаяр Г., Ансаган А. Баян-oлгий аймгийн тyyх-соёлын дурсгалууд. Фото альбом. Улаанбаатар, 2009 (монгол, казах, англи, орос, турк хэлээр).
- oмирбек Б. Б.oмирбекийн дээрхи онуудад Баян-oлгий аймгийн нутаг дэвсгэрт хийсэн тyyх-археологийн хээрийн хайгуулын хувийн цуглуулгаас (фото зураг, гар зураг г.м). 2005-2012.
- Пэрлээ Х. Монгол тyмний гарлыг тамгаар хайж судлах нь. Улаанбаатар, 1976.
- Сyхбаатар Г. Монголчуудын эртний oвoг. Монголын эртний тyyх судлал. I боть. Улаанбаатар, 2000.
- Тoрбат Ц., Баяр Д., Цэвээндорж Д., Баттулга Ц., Баярхyy Н., Идэрхангай Т., Жискар П.Х. Монгол Алтайн археологийн дурсгалууд-I. Баян-oлгий аймаг. Улаанбаатар, 2009.
- Тoрбат Ц., Жискар П.Х., Батсyх Д., Баярхyy Н. Монгол-Францын хамтарсан «Евразиат» тoслийн хээрийн шинжилгээний ажлын товч дyн. Монголын археологи-2012. ШУА-ийн Археологийн хyрээлэнгийн 2012 оны хээрийн судалгааны yр дyн. Хурлын илтгэл. Улаанбаатар, 2013, т. 50-52.
- Тoрбат Ц., Батсyх Д., Баярхyy Н. «Монгол Алтайн хyрлийн yе» тoслийн хээрийн шинжилгээний ажлын товч дyн. Монголын Археологи-2012. ШУА-ийн Археологийн хyрээлэнгийн 2012 оны хээрийн судалгааны yр дyн. Хурлын илтгэл. Улаанбаатар, 2013, т. 45-49.
- Цэвээндорж Д. Монголын эртний урлагийн тyyх. Улаанбаатар, 1999.
- Цэвээндорж Д., Цэрэндагва Я., Гyнчинсyрэн Б., Гарамжав Д. Жавхлант хайрханы хадны зураг. Улаанбаатар, 2004.
- Цэвээндорж Д., Гарамжав Д., Гyнчинсyрэн Б., Цэрэндагва Я., Гантулга Ж., Амартyвшин Ч., Мoнхбат Т. Ханбогдын хадны зураг. Улаанбаатар, 2010.